ปัจจุบันแผ่นซีดี และดีวีดีได้รับความนิยมกันอย่างแพร่หลาย และนิยมใช้จัดเก็บข้อมูล ไม่ว่าจะเป็น เพลง, วิดีโอ, ภาพยนตร์, หรือแม้แต่ไฟล์สำคัญต่างๆ และยังมีมากมายหลายชนิดให้เลือกซื้อ ซึ่งคุณสมบัติก็จะแตกต่างกันไปแล้วแต่วัตถุประสงค์ในการใช้งานไม่ว่าจะเป็นความจุ ยี่ห้อ หรือราคา และการดูแลรักษาแผ่นซีดีก็เป็นสิ่งสำคัญมากที่ควรรู้เพื่อยืดอายุให้แผ่นซีดีมีอายุการใช้งานยาวนานขึ้นและมีประโยชน์มากที่สุด
หลักการเลือกซื้อแผ่นซีดีหรือดีวีดีโดยทั่วไปแล้ว จะมีข้อสังเกตง่ายๆเพียง 6 ข้อ ก็คือ
- ต้องตรวจสอบก่อนว่าเครื่องเล่นแผ่นหรือเครื่องไรท์แผ่นต่างๆที่เรามีอยู่นั้นสามารถใช้กับแผ่นซีดีหรือดีวีดีประเภทไหนได้บ้างจึงจะเลือกซื้อได้อย่างถูกต้องกับการใช้งาน
- เลือกดูความจุของแผ่นซีดีและดีวีดีตามความจำเป็นที่ต้องใช้งาน
- ดูความเร็วของการเขียนแผ่นซึ่งต้องไม่ช้าหรือเร็วจนเกินไปโดยคำนึงถึงความเร็วมาตรฐานของเครื่องเล่นและเครื่องไรท์แผ่นซึ่งปกติจะอยู่ที่ 16x – 24x
- ดูวัตถุประสงค์ของการใช้งานและประเภทของไฟล์ที่ต้องการจะใส่ลงไปในแผ่น ไม่ว่าจะเป็นไฟล์ข้อมูลต่างๆ ไฟล์เพลง และไฟล์ภาพยนตร์หรือซีรี่ย์
- การเลือกยี่ห้อของแผ่นซีดีและดีวีดีก็มีส่วนสำคัญในการเลือกซื้อ ถ้ายี่ห้อที่มีมาตรฐานสูงก็จะยิ่งมีความจุสูงและทนทาน ใช้งานได้ยาวนานมากยิ่งขึ้น
- ราคาของแผ่นซีดีและดีวีดีก็สามารถบ่งบอกคุณภาพของแผ่นได้เพราะของที่ยิ่งราคาสูงก็ยิ่งแสดงถึงคุณภาพที่ดี
ข้อควรปฏิบัติในการเก็บรักษาแผ่นซีดี และดีวีดี
- หยิบจับแผ่นซีดีให้ถูกต้องโดยใช้นิ้วชี้หรือนิ้วกลางสอดรูที่อยู่ตรงกลางแผ่นแล้วใช้นิ้วอื่นๆจับบริเวณของแผ่นเท่านั้น หลีกเลี่ยงการใช้มือสัมผัสผิวของแผ่นทั้งสองด้านไม่ว่าจะเป็นด้านสีเงินสะท้อนแสงเนื่องจากด้านนี้มีไว้บันทึกข้อมูลดังนั้นหากเกิดการเสียหายขึ้นกับแผ่นด้านนี้ก็จะทำให้ไม่สามารถอ่านข้อมูลได้ และอีกด้านที่เป็นสีขาวหรือลวดลายสกรีนแผ่น(label)ก็สำคัญไม่แพ้กันเพราะข้อมูลถูกบันทึกอยู่ใกล้กับบริเวณนี้มากที่สุดจึงควรหลีกเลี่ยงไม่นำของแข็งมาขูดขีดบริเวณนี้ให้เกิดรอย
- ห้ามนำเทปกาวหรือวัสดุใดๆก็ตามไปติดบนแผ่นซีดีเพราะจะทำให้เครื่องเล่นอ่านข้อมูลบนแผ่นไม่ได้หรือแม้แค่เพียงเล็กน้อยก็อาจทำให้เกิดการสะดุดและขัดข้องได้ และเมื่อลอกเทปกาวออกก็อาจจะทำให้แถบข้อมูลหลุดร่อนติดออกมาด้วยทำให้แผ่นซีดีใช้งานไม่ได้อีก
- เมื่อใช้งานแผ่นซีดีหรือดีวีดีเสร็จแล้วควรจะเก็บแผ่นใส่กล่องพลาสติก ซองผ้า หรือใส่ถุงแก้วแถบกาวที่ไว้สำหรับเก็บแผ่นซีดีเพื่อเป็นการช่วยยืดอายุการใช้งานให้ยาวนานขึ้น
- การใช้ปากกาเขียนบนหน้าแผ่นควรเลือกใช้ปากกาสำหรับเขียนแผ่นซีดีเท่านั้นเพราะหัวปากกาจะเป็นขนที่อ่อนนุ่มไม่ทำให้เกิดรอยและติดทนนาน ห้ามใช้ปากกาลูกลื่นหรือปากกาที่เป็นหัวโลหะแข็งมาเขียนบนแผ่นเพราะอาจจะทำให้แผ่นเป็นรอยได้
- ควรเก็บแผ่นซีดีและดีวีดีไว้ในอุณภูมิที่เหมาะสมไม่เกิน -5 ถึง 55องศาเซลเซียสและไม่ควรเก็บแผ่นซีดีไว้ในที่มีความชื้นหรือสัมผัสแสงแดดโดยตรงเป็นเวลานานๆ
- การทำความสะอาดแผ่นซีดีที่ถูกต้องก็เป็นสิ่งสำคัญที่คนมักมองข้าม หากแผ่นซีดีสกปรกและมีฝุ่นก็จะทำให้การอ่านข้อมูลสะดุดหรือเครื่องอ่านข้อมูลไม่ได้ จึงต้องหมั่นทำความสะอาดแผ่นโดยการใช้ผ้าขนนุ่มสะอาดหรือผ้าเช็ดแว่นตาเช็ดแผ่นเบาๆ เช็ดจากด้านในออกข้างนอกไม่ใช่เช็ดเป็นวงกลมตามรอยแผ่นแบบที่คนส่วนมากทำกัน และไม่ควรใช้สารละลายหรือน้ำยาเคมีใดๆเช็ดแผ่นเนื่องจากจะทำให้แผ่นเกิดความเสียหายได้